Akademia Wychowawcy” pt. Przestrzeń szkolna w procesie kształtowania zdrowia psychicznego i budowania relacji
19 marca 2025 r. w Regionalnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie odbyła się wideokonferencja z cyklu „Akademia Wychowawcy” pt. Przestrzeń szkolna w procesie kształtowania zdrowia psychicznego i budowania relacji. Wideokonferencję przygotowali i przeprowadzili nauczyciele-konsultanci Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie, Urszula Mielczarek we współpracy z dr. Arturem Dąbrowskim.
19 marca 2025 r. w Regionalnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie odbyła się wideokonferencja z cyklu „Akademia Wychowawcy” pt. Przestrzeń szkolna w procesie kształtowania zdrowia psychicznego i budowania relacji. Wideokonferencję przygotowali i przeprowadzili nauczyciele-konsultanci Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie, Urszula Mielczarek we współpracy z dr. Arturem Dąbrowskim.
Urszula Mielczarek, nauczyciel-konsultant Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie, rozpoczynając wideokonferencję nawiązała do tematu przewodniego, stwierdzając, że wspieranie dobrostanu dzieci i młodzieży, ich zdrowia psychicznego to dbanie o siebie i dbanie o innych. Dobrostan to nie błogostan, to zadowolenie, to dobra relacja z rzeczywistością. Dobrostan nauczyciela, czyli odporność psychiczna to dobre samopoczucie nauczyciela i ucznia, spokój, wewnętrzna równowaga, pozytywne myślenie w procesie dobrych relacji. Dobrostan to poczucie sensu istnienia, działanie zgodnie z własnymi celami i wartościami, to znajomość siebie.
W kierunku zmniejszenia napięcia i poprawy samopoczucia psychicznego wskazane jest stosowanie technik relaksacyjnych, oddechowych i antystresowych, inaczej treningu uważności. Trening uważności to ćwiczenia umysłu, przeznaczone głównie dla osób, które nie radzą sobie ze stresem i negatywnymi emocjami, choć nie tylko. Dzięki treningowi uważności można osiągnąć równowagę emocjonalną, nauczyć się sztuki koncentracji i relaksu oraz tego, jak radzić sobie ze stresem, jak zmniejszyć napięcie nerwowe, wypracować w sobie umiejętność uspokajania się. Zadbać o uczniowski dobrostan, opierając się na pozytywnej samoocenie i dobrych relacjach w grupie rówieśniczej.
Dr Artur Dąbrowski, odnosząc się do tematu, podkreślił, że jednym z największych wyzwań współczesnej edukacji jest troska o zdrowie psychiczne nauczycieli i uczniów. Szkoła nie jest jedynie przestrzenią przekazywania wiedzy, ale także miejscem, gdzie kształtują się ludzkie postawy, charaktery i relacje międzyludzkie. Ludzka psychika nie jest przypadkowym zbiorem impulsów, lecz strukturą wymagającą porządku. Chaos, nadmierny hałas, brak jasno określonych zasad czy kultura rywalizacji kosztem współpracy – to wszystko prowadzi do stresu, lęku i napięcia emocjonalnego. Przestrzeń szkolna, w której panuje ład, daje uczniowi poczucie bezpieczeństwa i rozwija odporność psychiczną.
Konsekwentne zasady, uporządkowane relacje między nauczycielami a uczniami oraz właściwa atmosfera wpływają na równowagę psychiczną młodego człowieka. Estetyka miejsca również odgrywa kluczową rolę – surowe, zimne wnętrza budzą dystans i wyobcowanie, podczas gdy ciepłe, dobrze zaprojektowane przestrzenie sprzyjają budowaniu relacji i rozwojowi osobowości. Dziecko nie rodzi się z gotową zdolnością budowania relacji. To umiejętność, którą trzeba wypracować – nie tylko poprzez wskazywanie granic, ale przez ukazanie właściwych wzorców postępowania. Nauczyciel staje się przewodnikiem w tej drodze – nie tylko poprzez przekazywanie wiedzy, ale przez autentyczne świadectwo relacji opartych na szacunku, empatii i prawdzie. Nauczyciele i pedagodzy w przedszkolu i szkole, którzy kierują procesem uczenia się, zwracają uwagę na organizację przestrzeni edukacyjnej (środowisko fizyczne, układ sali, materiały dydaktyczne), która stymuluje kreatywność, współpracę i samodzielne odkrywanie świata. Przestrzeń klasy to „trzeci nauczyciel”, który kształtuje doświadczenia uczniów. Środowisko, w którym się uczymy, oddziałuje na jakość edukacji i rozwijane kompetencje. Aranżacja klas lekcyjnych i korytarzy może wspierać lub hamować rozwój społeczno-emocjonalny dzieci/uczniów.
Urszula Mielczarek, nauczyciel-konsultant, Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie
