Wybieram szkołę
Informator o szkolnictwie ponadpodstawowym
na terenie Częstochowy i powiatów: częstochowskiego, kłobuckiego, lublinieckiego, myszkowskiego
(rok szkolny 2021/2022)
Strona skierowana jest do uczniów klas VIII planujących własną edukację w szkołach ponadpodstawowych: liceach ogólnokształcących, technikach i branżowych szkołach I stopnia oraz do rodziców wspierających ich w wyborze kierunku kształcenia.
Projekt został przygotowany przez Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie z inicjatywy i przy wsparciu Kuratorium Oświaty w Katowicach Delegatura w Częstochowie oraz we współpracy ze szkołami ponadpodstawowymi.
Kompendium wiedzy nt. szkolnictwa ponadpodstawowego opracowane przez pracowników Kuratorium Oświaty w Katowicach Delegatura w Częstochowie
prezentacja rekrutacja 2020.pptx
Zasady przeprowadzania egzaminów w 2020 r. - regulacje prawne [2] (publikacja z 19 maja 2020 r.)
Przygotowania do egzaminów zewnętrznych - wytyczne MEN, CKE i GIS [3] (publikacja z 15 maja 2020 r.)
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.)
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2018 r. poz. 1457 ze zm.)
Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245)
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60 ze zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. z 2017 r. poz. 622); dotyczy obecnych klas II i III w branżowych szkołach I stopnia oraz obecnych klas II, III i IV w technikach) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 316); przepisy rozporządzenia stosuje się począwszy od roku szkolnego 2019/2020 w:
- klasie I branżowej szkoły I stopnia, z dniem 1 września 2019 r. lub z dniem 1 lutego 2020 r.,
- semestrze I szkoły policealnej,
- klasie I dotychczasowego czteroletniego technikum,
- klasie I pięcioletniego technikum.
Typy szkół w polskim systemie oświaty określa art. 18 ustawy - Prawo oświatowe, zgodnie z którym szkoły publiczne i niepubliczne szkoły ponadpodstawowe dzielą się na następujące typy:
- pięcioletnie technikum,
- trzyletnią branżową szkołę I stopnia,
- trzyletnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy,
- trzyletnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy (przeznaczoną wyłącznie dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi),
- dwuletnią branżową szkołę II stopnia,
- szkołę policealną dla osób posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku.
- czteroletnim liceum ogólnokształcącym,
- pięcioletnim technikum,
- trzyletniej branżowej szkole I stopnia.
- trzyletniego liceum ogólnokształcącego,
- czteroletniego technikum,
- trzyletniej branżowej szkole I stopnia.
W szkole podstawowej, liceum ogólnokształcącym, technikum, branżowej szkole I stopnia, szkole specjalnej przysposabiającej do pracy oraz w szkołach artystycznych kształcenie będzie odbywać się w formie dziennej, a w branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej w formie dziennej, stacjonarnej lub zaocznej.
W szkole dla dorosłych kształcenie będzie odbywać się w formie stacjonarnej lub zaocznej (dotyczy ośmioletniej szkoły podstawowej dla dorosłych oraz liceum ogólnokształcącego dla dorosłych).
Kształcenie w formie dziennej będzie prowadzone przez 5 dni w tygodniu (lub przez 6 dni w tygodniu w szczególnych przypadkach określonych w przepisach prawa oświatowego).
Kształcenie w formie stacjonarnej będzie prowadzone przez 3 dni w tygodniu (lub 4 dni w tygodniu w szczególnych przypadkach określonych w przepisach prawa oświatowego).
Kształcenie w formie zaocznej będzie odbywać się co 2 tygodnie przez 2 dni (lub co tydzień przez 2 dni w szczególnych przypadkach określonych w przepisach prawa oświatowego).
- pięcioletnie technikum,
- trzyletnia branżowa szkoła I stopnia,
- dwuletnia branżowa szkoła II stopnia,
- szkoła policealna dla osób posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku.
Kształcenie w zawodach szkolnictwa branżowego będzie realizowane również na kwalifikacyjnych kursach zawodowych oraz na kursach umiejętności zawodowych prowadzonych przez podmioty do tego uprawnione.
Obecnie klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego, a od 1 września 2019 r. klasyfikacja zawodów szkolnictwa branżowego, określa zawody, w których kształcą szkoły.
Stosowana obecnie klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego wskazuje m.in. nazwy zawodów, przypisane im symbole cyfrowe oraz nazwy kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.
Nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa branżowego wprowadzi zmiany w zakresie funkcjonujących w szkołach zawodów i będzie stosowana począwszy od roku szkolnego 2019/2020 w:
- klasie I branżowej szkoły I stopnia,
- semestrze I szkoły policealnej,
- klasie I dotychczasowego czteroletniego technikum,
- klasie I pięcioletniego technikum.
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa branżowego będzie stosowana począwszy od roku szkolnego 2020/2021 w semestrze I branżowej szkoły II stopnia.
Zawody szkolnictwa branżowego przyporządkowano do następujących branż:
- branża audiowizualna (AUD),
- branża budowlana (BUD),
- branża ceramiczno-szklarska (CES),
- branża chemiczna (CHM),
- branża drzewno-meblarska (DRM),
- branża ekonomiczno-administracyjna (EKA),
- branża elektroenergetyczna (ELE),
- branża elektroniczno-mechatroniczna (ELM),
- branża fryzjersko-kosmetyczna (FRK),
- branża górniczo-wiertnicza (GIW),
- branża handlowa (HAN),
- branża hotelarsko-gastronomiczno-turystyczna (HGT),
- branża leśna (LES),
- branża mechaniczna (MEC),
- branża mechaniki precyzyjnej (MEP),
- branża metalurgiczna (MTL),
- branża motoryzacyjna (MOT),
- branża ochrony i bezpieczeństwa osób i mienia (BPO),
- branża ogrodnicza (OGR),
- branża opieki zdrowotnej (MED),
- branża poligraficzna (PGF),
- branża pomocy społecznej (SPO),
- branża przemysłu mody (MOD),
- branża rolno-hodowlana (ROL),
- branża rybacka (RYB),
- branża spedycyjno-logistyczna (SPL),
- branża spożywcza (SPC),
- branża teleinformatyczna (INF),
- branża transportu drogowego (TDR),
- branża transportu kolejowego (TKO),
- branża transportu lotniczego (TLO),
- branża transportu wodnego (TWO).
W ramach poszczególnych branż wyodrębniono zawody i kwalifikacje. W każdym zawodzie wydzielono co najmniej jedną kwalifikację. Jeżeli w technikum wyodrębniono dwie kwalifikacje w jednym zawodzie oznacza to, że uczeń w czasie nauki w szkole będzie musiał przystąpić do egzaminów w dwóch kwalifikacjach.
Uczniowie podejmujący kształcenie zawodowe będą realizowali podstawę programową kształcenia ogólnego, różną dla absolwentów szkoły podstawowej i gimnazjum oraz kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego w zakresie kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie.
Podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego została podzielona na jednostki efektów kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej zawodzie oraz jednostki efektów kształcenia obejmujące:
- bezpieczeństwo i higienę pracy,
- język obcy zawodowy,
- kompetencje personalne i społeczne,
- organizację pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika),
- prowadzenie działalności gospodarczej.
Realizacja podstawy programowej kształcenia w zawodzie będzie obejmowała naukę zawodu w pracowniach szkolnych i/lub u pracodawców.
Praktyczna nauka zawodu uczniów jest organizowana przez szkołę. Praktyczna nauka zawodu młodocianych pracowników jest organizowana przez pracodawcę, który zawarł z nimi umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Praktyczna nauka zawodu jest organizowana w formie zajęć praktycznych, a w technikum i szkole policealnej także w formie praktyk zawodowych.
Statut szkoły określa:
- szczegółową organizację praktycznej nauki zawodu,
- organizację pracowni szkolnych, w szczególności pracowni ćwiczeń praktycznych, pracowni symulacyjnych oraz warsztatów szkolnych dla realizacji zajęć praktycznych (jeżeli szkoła takie pracownie i warsztaty posiada).
Praktyczna nauka zawodu może odbywać się:
- u pracodawców lub w indywidualnych gospodarstwach rolnych, zapewniających rzeczywiste warunki pracy,
- w centrach kształcenia zawodowego,
- warsztatach szkolnych,
- pracowniach szkolnych,
- placówkach kształcenia ustawicznego.
Praktyczna nauka zawodu może być realizowana również za granicą na podstawie stosownych umów lub porozumień zawieranych przez szkoły, jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej.
Praktyczna nauka zawodu odbywa się na podstawie umowy zawartej pomiędzy szkołą a podmiotem realizującym praktyczną naukę zawodu.
Szkoła kierująca uczniów na praktyczną naukę zawodu:
- nadzoruje realizację programu praktycznej nauki zawodu,
- współpracuje z podmiotem przyjmującym uczniów na praktyczną naukę zawodu,
- zapewnia ubezpieczenie uczniów od następstw nieszczęśliwych wypadków,
- akceptuje wyznaczonych instruktorów praktycznej nauki zawodu i opiekunów praktyk zawodowych lub wyznacza do prowadzenia praktycznej nauki zawodu nauczycieli praktycznej nauki zawodu,
- zwraca uczniom odbywającym praktyczną naukę zawodu w miejscowościach poza ich miejscem zamieszkania i poza siedzibą szkoły, mającym możliwość codziennego powrotu do miejsca zamieszkania lub siedziby szkoły, równowartość kosztów przejazdów środkami komunikacji publicznej, z uwzględnieniem ulg przysługujących uczniom,
- zapewnia uczniom odbywającym praktyczną naukę zawodu w miejscowościach poza siedzibą szkoły, do których codzienny dojazd nie jest możliwy, nieodpłatne zakwaterowanie i opiekę oraz ryczałt na wyżywienie w wysokości nie niższej niż 40 % diety przysługującej pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju,
- przygotowuje kalkulację ponoszonych przez szkołę kosztów realizacji praktycznej nauki zawodu, w ramach przyznanych przez organ prowadzący środków finansowych.
Podmioty przyjmujące uczniów lub młodocianych na praktyczną naukę zawodu:
- zapewniają warunki materialne do realizacji praktycznej nauki zawodu, a w szczególności:
- stanowiska szkoleniowe wyposażone w niezbędne urządzenia, sprzęt, narzędzia, materiały i dokumentację techniczną, uwzględniające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy,
- odzież, obuwie robocze i środki ochrony indywidualnej oraz środki higieny osobistej przysługujące pracownikom na danym stanowisku pracy,
- pomieszczenia do przechowywania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej,
- nieodpłatne posiłki profilaktyczne i napoje przysługujące pracownikom na danym stanowisku pracy, zgodnie z przepisami w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów,
- dostęp do urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz pomieszczeń socjalno-bytowych,
- wyznaczają odpowiednio nauczycieli, instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz opiekunów praktyk zawodowych,
- zapoznają uczniów lub młodocianych z organizacją pracy, regulaminem pracy, w szczególności w zakresie przestrzegania porządku i dyscypliny pracy, oraz z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
- nadzorują przebieg praktycznej nauki zawodu,
- sporządzają, w razie wypadku podczas praktycznej nauki zawodu, dokumentację powypadkową,
- współpracują ze szkołą lub z pracodawcą,
- powiadamiają szkołę lub pracodawcę o naruszeniu przez ucznia lub młodocianego regulaminu pracy.
Pracodawca zatrudniający młodocianych w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie nauki zawodu, kierujący ich na dokształcanie teoretyczne do branżowej szkoły I stopnia zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 191 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, ustala z dyrektorem szkoły:
- zakres kształcenia zawodowego zapewnianego przez szkołę i pracodawcę, wynikający z programu nauczania zawodu,
- liczbę dni w tygodniu, w których zajęcia praktyczne odbywają się u pracodawcy,
- sposób monitorowania przez każdą ze stron realizacji programu nauczania zawodu.
Powyższe ustalenia stanowią załącznik do umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie nauki zawodu.
Uczniowie technikum i uczniowie branżowej szkoły I stopnia niebędący młodocianymi pracownikami mogą w okresie nauki odbywać staż uczniowski w zawodzie, w którym się kształcą. Jest to nowa możliwość pracy w rzeczywistych warunkach stworzona w celu ułatwienia uzyskiwania doświadczenia i nabywania umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy. Staż realizowany jest na podstawie umowy o staż uczniowski. Staż uczniowski może odbywać się również w okresie ferii letnich lub zimowych.
Dyrektor szkoły może zwolnić ucznia, który odbył staż uczniowski, z obowiązku odbycia praktycznej nauki zawodu w całości lub w części.
Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie jest formą oceny poziomu opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu jednej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego. W każdym zawodzie wyodrębniono co najmniej jedną kwalifikację. Jeżeli w technikum wyodrębniono dwie kwalifikacje w jednym zawodzie oznacza to, że uczeń w czasie nauki w szkole będzie musiał przystąpić do egzaminów w dwóch kwalifikacjach.
Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie jest przeprowadzany na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego. Do egzaminu zawodowego przystępują:
- uczniowie branżowych szkół I stopnia niebędący młodocianymi pracownikami,
- uczniowie będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem,
- uczniowie techników,
- słuchacze branżowych szkół II stopnia i szkół policealnych.
Dyrektor szkoły informuje uczniów i słuchaczy o obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego odpowiednio w danym roku szkolnym lub danym semestrze. Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie składa się z części pisemnej i części praktycznej.
Dla wybranych kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach zadania egzaminacyjne w części praktycznej egzaminu zawodowego będą jawne i udostępnione do publicznej wiadomości.
Uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, który kształci się w zawodzie, dla którego przewidziano zawód o charakterze pomocniczym, może przystąpić do egzaminu zawodowego na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego dla:
- zawodu, w którym się kształci
lub
- zawodu o charakterze pomocniczym przewidzianego dla zawodu, w którym się kształci.
Uczeń w czasie nauki będzie przystępował do co najmniej jednego egzaminu zawodowego. Jeżeli go zda, to uzyska certyfikat kwalifikacji zawodowej. Jeżeli w zawodzie wyodrębniono dwie kwalifikacje, to uczeń będzie zdawał dwa egzaminy zawodowe w czasie nauki. Dyplom zawodowy otrzyma po ukończeniu szkoły i uzyskaniu certyfikatów kwalifikacji zawodowych dla wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Przystąpienie ucznia do egzaminów zawodowych będzie obowiązkowe, ponieważ będzie to warunek konieczny do promocji do klasy wyższej i ukończenia szkoły.